Αιμορροϊδοπάθεια

• Τι είναι οι αιμορροΐδες και τι η αιμορροϊδοπάθεια;

Οι αιμορροΐδες είναι φυσιολογικοί ανατομικοί σχηματισμοί, στην πραγματικότητα είναι άθροισμα αγγείων με τη μορφή σάκου, τα οποία συμβάλλουν στην προστασία του πρωκτικού σωλήνα και τον έλεγχο των κενώσεων, ενώ βρίσκονται σε ορισμένες σταθερές θέσεις στην περιφέρεια του πρωκτού. Συνεπώς αιμορροΐδες έχουν όλοι οι άνθρωποι.
Η παθολογική κατάσταση, η οποία προκύπτει από τον ερεθισμό και τη διόγκωση των αγγείων αυτών, προκαλώντας δυσάρεστα συμπτώματα στον ασθενή, καλείται αιμορροϊδοπάθεια και είναι μια από τις συχνότερες παθήσεις της σύγχρονης εποχής.

 

 

• Ποιά είναι τα αίτια που προκαλούν την αιμορροϊδοπάθεια;

Η κυριότερη αιτία, που προκαλεί την εμφάνιση της αιμορροϊδοπάθειας, είναι η αύξηση της πίεσης του ορθο-πρωκτικού σωλήνα, καθώς οδηγεί σε διόγκωση των αιμορροϊδικών όζων.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που συμβάλλουν στην αύξηση αυτή, όπως:

• χρόνια δυσκοιλιότητα, που οφείλεται κυρίως στις κακές διατροφικές συνήθειες
• εγκυμοσύνη, ευτυχώς όμως, τις περισσότερες φορές, οι γυναίκες απαλλάσσονται από την αιμορροϊδοπάθεια μετά το πέρας της εγκυμοσύνης
• πίεση για αφόδευση
• σπατάλη πολύ χρόνου στη λεκάνη της τουαλέτας (διάβασμα, κινητό, tablet)
• καθιστική ζωή και παχυσαρκία
• επαγγελματικό ή ψυχικό stress
• χρόνιος βήχας, διότι αυξάνει την ενδοκοιλιακή πίεση
• συχνή άρση βάρους και πολύ έντονη σωματική άσκηση
• ηλικία, διότι μεγαλώνοντας χαλαρώνουν οι ιστοί.

 

• Ποιά είναι η συχνότητα εμφάνισης της πάθησης;

Η αιμορροϊδοπάθεια εμφανίζεται με την ίδια περίπου συχνότητα στους άντρες και τις γυναίκες, ενώ υπολογίζεται ότι το 60% των ανθρώπων θα υποφέρει από αιμορροϊδοπάθεια κάποια στιγμή στη ζωή του.

 

• Ποιά είναι τα συμπτώματα της αιμορροϊδοπάθειας;

Αρκετά συχνά και κυρίως στο πρώιμο στάδιο, η αιμορροϊδοπάθεια ενδέχεται να είναι ασυμπτωματική, ενώ αντίθετα απ’ ότι πιστεύεται δεν χαρακτηρίζεται από πόνο, παρά μόνο αν παρουσιαστεί κάποια επιπλοκή. Τα κυριότερα συμπτώματα της πάθησης είναι:

• αιμορραγία που ακολουθεί την κένωση, παρουσία ζωηρού ερυθρού αίματος, που δεν είναι αναμεμιγμένο με τα κόπρανα, στο χαρτί τουαλέτας ή στη λεκάνη
• αίσθημα βάρους, ατελούς αφόδευσης ή παρουσία μορφώματος στην περιοχή του πρωκτού, συνήθως μετά την κένωση, που οφείλεται στη διόγκωση και πρόπτωση των αιμορροϊδικών όζων
• έκκριση βλεννώδους υγρού από τον πρωκτό, που λεκιάζει το εσώρουχο
• αίσθημα κνησμού και δερματίτιδα, λόγω του ερεθισμού της περιοχής
• έντονος πόνος, ο οποίος εμφανίζεται σε περίπτωση περίσφιξης ή θρόμβωσης κάποιου αιμορροϊδικού όζου, καθώς και σε περίπτωση συνύπαρξης ραγάδας δακτυλίου ή αποστήματος.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι η παρουσία αιμορροϊδοπάθειας ή κάποιου από τα παραπάνω συμπτώματα δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο άλλων παθήσεων του εντέρου (φλεγμονώδης νόσος, εκκολπωμάτωση, πολυποδίαση ή ακόμα και καρκίνου του παχέος εντέρου), που έχουν παρόμοια συμπτωματολογία και είναι απαραίτητο για την υγεία του ασθενούς να εξεταστεί άμεσα από εξειδικευμένο ιατρό.

 

• Ποιά είναι τα είδη και οι κατηγορίες της αιμορροϊδοπάθειας;

Οι αιμορροΐδες διακρίνονται σε εσωτερικές, που εντοπίζονται πάνω από τον σφιγκτήρα και δεν είναι ορατές, τουλάχιστον σε φάση ηρεμίας και σε εξωτερικές, που είναι κάτω ή έξω από τον σφιγκτήρα. Ανάλογα με τη μορφολογία και τη βαρύτητα τους ταξινομούνται σε:

• Στάδιο I: όταν οι αιμορροϊδικοί όζοι δεν προπίπτουν καθόλου και προκαλούν μόνο μικρή αιμορραγία
• Στάδιο II: όταν οι αιμορροϊδικοί όζοι προπίπτουν από το πρωκτό κατά την κένωση, αλλά στη συνέχεια ανατάσσονται αυτόματα
• Στάδιο III: όταν οι αιμορροϊδικοί όζοι προπίπτουν από το πρωκτό κατά την κένωση και δεν ανατάσσονται πλέον αυτόματα, αλλά μόνο με χειρισμό από τον ασθενή
• Στάδιο IV: όταν οι αιμορροϊδικοί όζοι προπίπτουν μονίμως από το πρωκτό, ανεξαρτήτως κένωσης, προκαλώντας πόνο και ερεθισμό.

Κοινό χαρακτηριστικό σύμπτωμα σε όλα τα στάδια είναι η αιμορραγία.

 

• Πώς γίνεται η διάγνωση της αιμορροϊδοπάθειας;

Η διάγνωση της αιμορροϊδοπάθειας είναι μια σχετικά εύκολη διαδικασία και βασίζεται στη σωστή λήψη του ιστορικού σε συνδυασμό με την κλινική εξέταση, η οποία περιλαμβάνει την επισκόπηση της περιοχής και τη δακτυλική εξέταση.
Η δακτυλική εξέταση είναι επιβεβλημένη και πρέπει να γίνεται πάντοτε.
Επιπλέον και ανάλογα με την κρίση του εξειδικευμένου ιατρού μπορεί να πραγματοποιηθεί
ορθο-σιγμοειδοσκόπηση ή κολοσκόπηση, για τον αποκλεισμό άλλης συνυπάρχουσας πάθησης του παχέος εντέρου.

 

• Ποιά είναι η θεραπεία της αιμορροϊδοπάθειας;

Η θεραπεία της αιμορροϊδοπάθειας διακρίνεται σε συντηρητική και σε χειρουργική, ενώ η επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως:

• το στάδιο της πάθησης
• το μέγεθος και η συχνότητα της αιμορραγίας
• η συχνότητα των επεισοδίων
• η ύπαρξη επιπλοκών ή συνοδών νοσημάτων.

Η συντηρητική θεραπεία, εφαρμόζεται κυρίως στα αρχικά στάδια (στάδιο I και II), είναι διαιτητική και φαρμακευτική και περιλαμβάνει:

• αλλαγές στη διατροφή (αύξηση πρόσληψης φυτικών ινών και υγρών)
• αλλαγές στον τρόπο ζωής αναφορικά με το χρόνο παραμονής στην τουαλέτα, τη σωματική άσκηση και την αποφυγή της καθιστικής ζωής
• εφαρμογή λουτρών με χλιαρό νερό
• χρήση υπακτικών για να μαλακώνουν τα κόπρανα
• χρήση πρωκτικών κρεμών ή αλοιφών (που περιέχουν τοπικά αναισθητικά ή/και στεροειδή), οι οποίες βοηθούν παροδικά στην ανακούφιση από τον πόνο και τον κνησμό
• θα πρέπει να αποφεύγεται λήψη φαρμάκων όπως τα αντιπηκτικά ή τα σαλικυλικά που επιδεινώνουν την αιμορραγία.

Η συντηρητική αντιμετώπιση τις περισσότερες φορές βελτιώνει προσωρινά τα συμπτώματα του ασθενούς, χωρίς όμως να προσφέρει οριστική λύση στην αιμορροϊδοπάθεια. Συνήθως μετά από κάποια χρονική περίοδο τα συμπτώματα επανέρχονται, καθιστώντας αναγκαία την οριστική λύση του προβλήματος.

Η χειρουργική θεραπεία, εφαρμόζεται όταν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν μετά από την εφαρμογή της συντηρητικής αγωγής ή επανεμφανίζονται, καθώς και σε περίπτωση που η αιμορροϊδοπάθεια είναι προχωρημένου σταδίου (στάδιο ΙΙΙ και ΙV).
Υπάρχει πληθώρα επεμβατικών τεχνικών και χειρουργικών επεμβάσεων, οι οποίες εφαρμόζονται ανάλογα με τη σοβαρότητα του προβλήματος και το στάδιο της πάθησης.

Οι επεμβατικές τεχνικές περιλαμβάνουν:

• διαστολή του πρωκτικού δακτυλίου, η οποία έχει καλά αποτελέσματα όταν εφαρμόζεται στο αρχικό στάδιο
• τοποθέτηση ελαστικών δακτυλίων, οι οποίοι στραγγαλίζουν τους αιμορροϊδικούς όζους, προκαλώντας ισχαιμία και συρρίκνωση τους
• σκληροθεραπεία, με έγχυση ουσιών που προκαλούν ίνωση και συρρίκνωση των αιμορροϊδικών όζων
• θερμοπηξία η κρυοπηξία

Θα πρέπει να τονιστεί ότι οι παραπάνω επεμβατικές τεχνικές δεν δίνουν πάντα λύση στο πρόβλημα, ενώ έχουν υψηλό ποσοστό επιπλοκών.

Οι χειρουργικές επεμβάσεις περιλαμβάνουν:

• την κλασική αιμορροϊδεκτομή κατά Milligan – Morgan, που εκτελείται εδώ και έναν αιώνα περίπου, ή την παραλλαγή της κατά Ferguson, που συνίστανται στην εκτομή των αιμορροϊδικών όζων. Έχουν καλά αποτελέσματα, αλλά προκαλούν έντονο πόνο μετεγχειρητικά και έχουν μεγάλη περίοδο αποθεραπείας.
• την πλάγια έσω σφιγκτηροτομή και διαστολή του πρωκτικού δακτυλίου, που εφαρμόζεται σε περιπτώσεις υπερτονικού σφιγκτήρα με καλά αποτελέσματα
• την τεχνική Longo, η οποία είναι νέα χειρουργική τεχνική, που αναπτύχθηκε την τελευταία δεκαπενταετία και είναι βασισμένη στη θεραπεία της πρόπτωσης. Πραγματοποιείται με τη χρήση ειδικού αναστομωτήρα, ο οποίος αφαιρεί κυκλικά τον χαλαρό ιστό πάνω από το επίπεδο των αιμορροϊδικών όζων, έλκοντας τους στη φυσιολογική τους θέση εντός του ορθού, ενώ παράλληλα τους στερεί την αιμάτωση. Στην περιοχή αυτή δεν υπάρχουν νεύρα, με αποτέλεσμα η τεχνική να είναι ανώδυνη και αποτελεσματική, ενώ παρουσιάζει τα χαμηλότερα ποσοστά υποτροπής από τις υπόλοιπες τεχνικές.
• την αιμορροϊδοπηξία (μέθοδος H.A.L.-R.A.R), κατά την οποία με ειδικό υπέρηχο ανευρίσκονται και απολινώνονται οι βασικοί κλάδοι των αιμορροϊδικών αρτηριών, με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση των αιμορροϊδικών όζων, ενώ σε περίπτωση που είναι απαραίτητο ανατάσσεται και ο βλεννογόνος του πρωκτού. Είναι επίσης ανώδυνη τεχνική, με αντίστοιχα αποτελέσματα με την Longo.
• την αιμορροϊδοπηξία με Laser (μέθοδος LHP και HeLP), τεχνική που εκμεταλλεύεται την ενέργεια του laser, το οποίο διοχετεύει θερμότητα, προκαλώντας θρόμβωση των αιμορροϊδικών όζων και τελικά την ίνωση και τη συρρίκνωση τους. Εφαρμόζεται κυρίως στα αρχικά στάδια με καλά αποτελέσματα, καθώς στα πιο προχωρημένα παρουσιάζει συχνά υποτροπές.

 

• Ποιά είναι η αποτελεσματικότερη μέθοδος θεραπείας της αιμορροϊδοπάθειας;

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη απάντηση σε αυτό το ερώτημα, καθώς στην εποχή μας, είναι πολλές οι αποτελεσματικές επιλογές που διαθέτει ο εξειδικευμένος ιατρός για τη θεραπεία της αιμορροϊδοπάθειας. Η επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου εξαρτάται κάθε φορά από το στάδιο της πάθησης, από τα προβλήματα που προκαλεί στον ασθενή και από την εμπειρία του χειρουργού.
Θα πρέπει να τονιστεί ότι, όπως άλλωστε και σε κάθε άλλη πάθηση, όσο πιο γρήγορα απευθυνθεί ο ασθενής στον ιατρό για την αντιμετώπιση του προβλήματος του, τόσο πιο καλά αποτελέσματα θα έχει, ελαχιστοποιώντας τις επιπλοκές που μπορεί να παρουσιαστούν ή την πιθανότητα υποτροπής της νόσου.

 

• Ποιές είναι οι επιπλοκές της αιμορροϊδοπάθειας;

Οι επιπλοκές είναι η αιμορραγία και η θρόμβωση των αιμορροϊδικών όζων.

• Η θρόμβωση των εσωτερικών αιμορροΐδων εκδηλώνεται με έντονο πόνο, αιφνίδιας έναρξης που παρουσιάζεται όταν προπίπτουν και περιεσφιχθούν από τους σφιγκτήρες του πρωκτού. Είναι δύσκολη η ανάταξη τους, μεγαλώνουν σε μέγεθος λόγω του συνυπάρχοντος οιδήματος και μπορεί να γαγγραινοποιηθούν.
• Η θρόμβωση των εξωτερικών αιμορροΐδων εκδηλώνεται με απότομη εμφάνιση πόνου και σχεδόν ταυτόχρονη παρουσία επώδυνου σκληρού οζιδίου περιπρωκτικά. Οφείλεται σε ρήξη εξωτερικών αιμορροϊδικών φλεβιδίων, μετά από εργώδη κένωση, διάρροια ή άσκηση έντονης μυϊκής προσπάθειας. Με την πάροδο των ημερών ο πόνος υποχωρεί, ο όζος σκληραίνει λόγω οργανοποιήσεως του θρόμβου και συρρικνώνεται, ενώ σε περίπτωση που διαβρωθεί ή τραυματιστεί μπορεί να αιμορραγήσει.

Η μη έγκαιρη αντιμετώπιση της πάθησης αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες επιπλοκών (αναιμία, περίσφιξη, νέκρωση κ.α.), θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία του ασθενούς.

 

• Πόσο χρόνο διαρκεί η αποκατάσταση της αιμορροϊδοπάθειας;

Η επέμβαση, ανεξαρτήτως της χειρουργικής τεχνικής που έχει επιλεγεί,  πραγματοποιείται συνήθως με λαρυγγική μάσκα ή γενική αναισθησία, είναι ανώδυνη, αναίμακτη και με άμεσα αποτελέσματα, ενώ διαρκεί κατά μέσο όρο περίπου 20 λεπτά.
Η ανακούφιση του ασθενή από τα συμπτώματα είναι άμεση, ενώ μετά από λίγες ώρες είναι σε θέση να επιστρέψει στο σπίτι και τις δραστηριότητες του.

 

• Χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη προσοχή από τον ασθενή μετά το χειρουργείο;

Μετά την αποκατάσταση της αιμορροϊδοπάθειας δεν χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη φροντίδα. Από την επομένη του χειρουργείου ο ασθενής μπορεί κινηθεί ελεύθερα, να οδηγήσει, να πάει στη δουλεία του, να κάνει ντους, χωρίς προβλήματα ή ενοχλήσεις. Θα πρέπει μόνο για μερικές ημέρες να αποφύγει την έντονη σωματική άσκηση και να εμπλουτίσει τη διατροφή του με υγρά και φυτικές ίνες.

 

• Ποιές είναι οι πιθανές μετεγχειρητικές επιπλοκές;

Όπως σε κάθε χειρουργική επέμβαση υπάρχει ο κίνδυνος επιπλοκών, έτσι και στην περίπτωση της χειρουργικής αντιμετώπισης της αιμορροϊδοπάθειας, οι συχνότερες επιπλοκές που μπορεί να παρουσιαστούν είναι ο πόνος, η υποτροπή και επανεμφάνιση της. Για το λόγο αυτό πολύ σημαντικό ρόλο έχει η επιλογή της κατάλληλης χειρουργικής τεχνικής, αναλόγως του βαθμού της αιμορροϊδοπάθειας και κυρίως η εμπειρία του χειρουργού στην εφαρμογή της.
Επιπλέον σε όσο πιο μικρό στάδιο γίνει η αποκατάσταση της πάθησης, τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα και μικρότερη η πιθανότητα επιπλοκών ή υποτροπής.