Μετεγχειρητική Κοιλιοκήλη

• Τι είναι η κήλη;

Το τοίχωμα της κοιλιάς μας μπορεί σε ορισμένα σημεία να είναι πιο χαλαρό (ευένδοτο), με αποτέλεσμα να διασπάται και να ανοίγει, επιτρέποντας σε κάποιο απο τα όργανα της κοιλιάς να προβάλει κάτω απο το δέρμα. Η προβολή αυτή του ενδοκοιλιακού σπλάχνου στο υποδόριο ονομάζεται κήλη και τις περισσότερες φορές δημιουργείται απο τμήμα του λεπτού εντέρου.

• Τι είναι μετεγχειρητική κήλη;

Μετεγχειρητική είναι η κήλη εκείνη που εμφανίζεται στην κοιλιά σε σημείο όπου έχει προηγηθεί κάποια χειρουργική επέμβαση, μπορεί να παρουσιαστεί εβδομάδες ή ακόμη και χρόνια μετά την εγχείρηση, ενώ το μέγεθος της μπορεί να ποικίλλει, απο μικρή έως πολύ μεγάλη.

Οι μετεγχειρητικές κήλες εμφανίζονται πιο συχνά στο πλάγιο κοιλιακό τοίχωμα, κυρίως μετά απο επεμβάσεις στους νεφρούς και μπορεί προοδευτικά το μέγεθος τους να γίνει τόσο μεγάλο που να παραμορφώνει το σώμα.

• Ποιά είναι η αιτία δημιουργίας των μετεγχειρητικών κηλών;

Η κύρια αιτία δημιουργίας της μετεγχειρητικής κήλης είναι η χαλάρωση του κοιλιακού τοιχώματος στο σημείο της τομής, απο το χειρουργείο που έχει προηγηθεί, λόγω διαφόρων παραγόντων, όπως:

• κακή χειρουργική τεχνική σύγκλεισης του κοιλιακού τοιχώματος
• μετεγχειρητικές επιπλοκές, όπως η φλεγμονή και ηε διαπύηση του χειρουργικού τραύματος
• παχυσαρκία
• εγκυμοσύνη
• άρση μεγάλου βάρους
• βαριά χειρωνακτική εργασία

• Γιατί μια κήλη άλλοτε πονάει και άλλοτε όχι;

Το μέγεθος και οι μορφές της κήλης ποικίλλουν, απο ένα μικρό ογκίδιο μέχρι μια μεγάλη μάζα που μπορεί να είναι ανώδυνη ή να προκαλεί πόνο, διαταραχές της αιμάτωσης του τοιχώματος του εντέρου και ειλεό απο απόφραξη.
Όταν το εξόγκωμα της κήλης, με ήπια πίεση, ξαναμπαίνει πίσω στη θέση του, τότε η κήλη είναι ανατασσόμενη και συνήθως δεν πονάει.
Όταν το εξόγκωμα δεν μπορεί να ξαναμπεί ολόκληρο πίσω στη θέση του, αλλά ένα μέρος του και δεν πονάει ή πονάει περιοδικά, τότε η κήλη είναι μη ανατασσόμενη.
Όταν όμως το εξόγκωμα δεν μπορεί να ξαναμπεί πίσω στη θέση του και πονάει, τότε η κήλη είναι περισφιγμένη και αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για την υγεία του ασθενούς.

• Ποιά είναι τα συμπτώματα της μετεγχειρητικής κήλης;

Το αρχικό σύμπτωμα της μετεγχειρητικής κήλης είναι συνήθως η εμφάνιση ενός μικρού ογκιδίου στην περιοχή της χειρουργικής τομής, το οποίο ανατάσσεται αρχικά αυτόματα, σε συνδυασμό, μερικές φορές, με ήπιο πόνο. Με την πάροδο του χρόνου το άνοιγμα του κοιλιακού τοιχώματος μεγαλώνει, με αποτέλεσμα να αυξάνεται και το μέγεθος της κήλης, η οποία μπορεί να φτάσει σε σημείο να παραμορφώνει σημαντικά το σώμα του ασθενούς, αν δεν διορθωθεί.

• Ποιά είναι τα προβλήματα και οι επιπλοκές που μπορεί να προκαλέσει η μετεγχειρητική κήλη;

Το πιο αθώο πρόβλημα που μπορεί να προκαλέσει μια μετεγχειρητική κήληικ είναι το αισθητικό, δημιουργώντας αρχικά μια μικρή και στη συνέχεια μεγάλη παραμόρφωση της περιοχής που εντοπίζεται.
Άλλα προβλήματα που παρουσιάζει ο ασθενής, εκτός του πόνου και της δυσφορίας, εξαρτώνται απο το είδος του σπλάχνου που περιλαμβάνεται στην κήλη όπως:

• γαστρεντερικές διαταραχές και άτυπα κοιλιακά άλγη, όταν εγκλωβίζεται λεπτό, παχύ έντερο ή επιπλουν
• δυσκοιλιότητα, όταν εγκλωβίζεται τμήμα του παχέος εντέρου.

Όμως η πιο σοβαρή και επικίνδυνη για την υγεία του ασθενούς επιπλοκή είναι η περίσφιξη, η οποία μπορεί να συμβεί ακόμα και σε μικρές κήλες, και να προκαλέσει μόνιμη βλάβη ενός ενδοκοιλιακού οργάνου ή ακόμα να θέσει σε κίνδυνο την ίδια τη ζωή του ασθενούς.
Τα συμπτώματα μιας περισφιγμένης μετεγχειρητικής κήλης είναι έντονα και χαρακτηρίζονται απο οξύ πόνο στην περιοχή του προηγούμενου χειρουργείου ή και διάχυτο κοιλιακό, εμέτους, αναστολή αερίων και κοπράνων, πτώση αρτηριαώση αρτηρικής πίεσης κ.α.
Στην περίσφιξη τμήμα του λεπτού ή του παχέος εντέρου παγιδεύεται μέσα στην κήλη και προκαλεί αρχικά απόφραξη (αποφρακτικός ειλεός) και διαταραχές της αιμάτωσης του τοιχώματος του εντέρου, ενώ προοδευτικά το τοίχωμα του ισχαιμεί και αρχίζει να νεκρώνεται.

Στην περίπτωση αυτή ο ασθενής πρέπει να χειρουργηθεί επειγόντως, αλλιώς το τοίχωμα του ισχαιμικού εντέρου προοδευτικά θα νεκρωθεί και θα τρυπήσει, προκαλώντας περιτονίτιδα η οποία είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί.
Δυστυχώς το πότε θα συμβεί περίσφιξη μιας κήλης δεν μπορεί να προβλεφθεί, γιατί είναι θέμα τύχης ή καλύτερα ατυχίας του ασθενούς, και σε συνδυασμό με την αδυναμία έγκαιρης πρόσβασης σε νοσοκομείο απο ηλικιωμένους ή κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών, καθιστά απαραίτητη την έγκαιρη και άμεση αποκατάσταση της κήλης.
Άλλοι λόγοι που επιβάλλουν την άμεση αποκατάσταση μιας μετεγχειρητικής κήλης είναι η λήψη αντιπηκτικών φαρμάκων, διότι σε περίπτωση επείγοντος χειρουργείου λόγω περίσφιξης, υπάρχει ο κίνδυνος μη ελεγχόμενης αιμορραγίας , ενώ θα πρέπει να τονιστεί ότι όσο μεγαλύτερο είναι το μέγεθος της κήλης, τόσο πιο δύσκολη είναι η διόρθωση της, λόγω των πολύ χαλαρών τοιχωμάτων και των συμφύσεων, που έχουν δημιουργηθεί απο τα προηγούμενα χειρουργεία.

• Πώς γίνεται η διάγνωση της μετεγχειρητικής κήλης;

Η διάγνωση της μετεγχειρητικής κήλης γίνεται κατά κύριο λόγο με την κλινική εξέταση του ασθενούς απο έμπειρο χειρουργό, σε συνδυασμό με το αναλυτικό ιστορικό και τα συμπτώματα που παρουσιάζει.
Η επιβεβαίωση της διάγνωσης πραγματοποιείται με την αξονική τομογραφία της κοιλίας, η οποία μπορεί να διαγνώσει με ακρίβεια το μέγεθος, το περιεχόμενο, τυχόν συμφύσεις απο το προηγούμενο χειρουργείο, αλλά και τα όρια της κήλης, ενώ ταυτόχρονα βοηθάει τον χειρουργό στο σχεδιασμό της αποκατάστασής της, στην επιλογή του κατάλληλου μεγέθους και τύπου πλέγματος, καθώς και της κατάλληλης χειρουργικής τεχνικής.

• Ποιά είναι η θεραπεία της μετεγχειρητικής κήλης;

Η θεραπεία της μετεγχειρητικής κήλης είναι πάντοτε χειρουργική και έχει σαν σκοπό τον έλεγχο και την επαναφορά των οργάνων που προβάλλουν στη φυσιολογική τους θέση, δηλαδή εντός της κοιλίας, μπαλώνοντας ταυτόχρονα το χάσμα του κοιλιακού τοιχώματος, ώστε να εμποδιστεί η πρόπτωση τους στο μέλλον.
Η χρήση διαφόρων τύπων ζωνών (κηληεπιδέσμων) αντεδείκνυται, διότι όχι μόνο δεν βοηθάει στη λύση του προβλήματος, αλλά μπορεί να το επιδεινώσει, είτε μεγαλώνοντας το χάσμα της κήλης, είτε προκαλώντας ακόμα και την περίσφιξη της.
Για την αντιμετώπιση και την αποκατάσταση αυτού του είδους των κηλών εφαρμόζονται διάφορες χειρουργικές τεχνικές, οι οποίες έχουν σαν σκοπό την πλήρη ίαση του ασθενούς με την μικρότερη επιβάρυνση για τον οργανισμό του και την πρόληψη τυχόν μελλοντικών υποτροπών.

• Ποιές είναι οι χειρουργικές τεχνικές για την θεραπεία της μετεγχειρητικής κήλης;

Οι χειρουργικές τεχνικές θεραπείας της μετεγχειρητικής κήλης διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:

• την κλασική (ανοιχτή) χειρουργική επέμβαση, με μεγάλη τομή επί της παλαιάςιρητικ, χρήση πλέγματος, το οποίο τοποθετείται εξωπεριτοναικά (κάτω απο το λίπος, επάνω στην απονεύρωση) και μιας ή περισσοτέρων παροχετεύσεων κενού, ανάλογα με το μέγεθος της κήληςιρητικ
• την ελάχιστα επεμβατική χειρουργική τεχνική (λαπαροσκοπική), μέσω τομών λίγων χιλιοστών με ειδικά εργαλεία, πλέγμα και χρήση κάμερας.

• Ποιά είναι η καλύτερη χειρουργική τεχνική για τον ασθενή και την αποκατάσταση της μετεγχειρητικής κήλης;

Πριν από είκοσι πέντε χρόνια περίπου ξεκινούσε ένα φιλόδοξο πείραμα, που είχε σαν στόχο την πραγματοποίηση χειρουργικών επεμβάσεων με το μικρότερο δυνατό τραύμα. Η επιτυχία αυτού του πειράματος ήταν τόσο μεγάλη, ώστε άλλαξε σημαντικά την πορεία και την ιστορία της ιατρικής ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο, το κεφάλαιο της “ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής”.

Σε αντίθεση με τις μεγάλες, δύσμορφες χειρουργικές τομές που γίνονταν παλαιότερα στην ανοιχτή χειρουργική, η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική (λαπαροσκοπική) πραγματοποιείται διαμέσου πολύ μικρών τομών του δέρματος (διαμέτρου λίγων χιλιοστών) και είναι η καλύτερη μέθοδος αποκατάστασης της μετεγχειρητικής κήλης, παρέχοντας στον ασθενή πολλά και σαφή πλεονεκτήματα.

• Ποιά είναι τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η λαπαροσκοπική χειρουργική;

Η λαπαροσκοπική αποκατάσταση της μετεγχειρητικής κήλης είναι αναίμακτη και εξασφαλίζει στον ασθενή τα παρακάτω πλεονεκτήματα, σε σχέση με την ανοιχτή επέμβαση:

• πολύ μικρό χειρουργικό τραύμα
• ελάχιστος τραυματισμός των ιστών
• ελαχιστοποίηση έως εξάλειψη του πόνου
• μεγαλύτερη ακρίβεια χειρουργικών χειρισμών
• καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα, ιδιαίτερα για τις γυναίκες
• αποφυγή χρησιμοποίησης ενοχλητικών, για τον ασθενή, παροχετεύσεων
• συντομότερη παραμονή στο νοσοκομείο
• ελαχιστοποίηση και σχεδόν εξάλειψει των επιπλοκών (υποτροπή της κήλης)
• ταχύτατη επάνοδος στην εργασία και τις καθημερινές δραστηριότητες.

• Πώς γίνεται η λαπαροσκοπική αποκατάσταση της μετεγχειρητικής κήλης;

Η λαπαροσκοπική αποκατάσταση της μετεγχειρητικής κήλης πραγματοποιείται, αφού έχει προηγουμένως μελετηθεί λεπτομερώς η αξονική τομογραφία της κοιλίας, μέσω τριών μικρών οπών, διαμέτρου λίγων χιλιοστών, που ανοίγονται στο επίπεδο του ομφαλού. Μέσα από αυτές τις τρυπούλες εισάγεται αρχικά η κάμερα (λαπαροσκόπιο), όπου γίνεται έλεγχος ολόκληρης της κοιλιάς και εκτιμάται η κατάσταση της κήλης. Στη συνέχεια εισάγονται στην κοιλιά τα χειρουργικά εργαλεία και αφού ολοκληρωθεί η λύση των συμφύσεων και η παρασκευή της, εισάγεται το πλέγμα, το οποίο χρησιμοποιείται για το μπάλωμα της κήλης. Αφού στερεωθεί και το πλέγμα στο άνοιγμα της κήλης, η επέμβαση έχει ολοκληρωθεί.

• Τι είδους πλέγμα χρησιμοποιείται;

Το πλέγμα που χρησιμοποιείται στη λαπαροσκοπική χειρουργικη είναι απο ειδικό βιοσυνθετικό υλικό, το οποίο επιτρέπει την επαφή του με τα όργανα της κοιλιάς (χωρίς να δημιουργεί προβλήματα, όπως συμφύσεις), ιρητικείναι πολύ καλά ανεκτό από τον ανθρώπινο οργανισμό, και ενσωματώνεται πλήρως με το κοιλιακό τοίχωμα, ελαχιστοποιώντας την πιθανότητα υποτοπής της κήλης.

• Πόσο χρόνο διαρκεί η λαπαροσκοπική αποκατάσταση της μετεγχειρητικής κήλης;

Η λαπαροσκοπική επέμβαση πραγματοποιείται με γενική αναισθησία και διαρκεί κατά μέσο όρο περίπου 30-60 λεπτά, ανάλογα με το μέγεθος της και την παρουσία ή μη συμφύσεων με άλλα όργανα.

• Πότε μπορεί ο ασθενής να επιστρέψει στο σπίτι και στις ασχολίες του;

Λίγες ώρες μετά το χειρουργείο ο ασθενής κινητοποιείται στην κλινική και το πολύ σε 24 ώρες μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι του και στις δραστηριότητες του, χωρίς πόνους, παροχετεύσεις ή άλλα προβλήματα. Σε περίπτωση που αθλείται ή ασκεί έντονη σωματική εργασία, μπορεί να επιστρέψει στην καθημερινότητα του προοδευτικά σε 10 ημέρες περίπου.

• Χρειάζεται κάποια ιδιάιτερη προσοχή απο τον ασθενή μετά το χειρουργείο;

Μετά τη λαπαροσκοπική αποκατάσταση της μετεγχειρητικής κήλης δεν χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη φροντίδα. Τα ράμματα που τοποθετούνται για να κλείσουν οι τρείς μικρές οπές πέφτουν μόνα τους μετά απο μερικές ημέρες. Απο την επομένη του χειρουργείου ο ασθενής μπορεί κινηθεί ελεύθερα, να οδηγήσει, να πάει στη δουλεία του (είδικά αν αυτή είναι γραφείου), να κάνει ντους, ενώ μετά απο μια εβδομάδα μπορεί να κάνει μπάνιο στη θάλασσα.

• Ποιές είναι οι πιθανές μετεγχειρητικές επιπλοκές;

Όπως σε κάθε χειρουργική επέμβαση υπάρχει ο κίνδυνος επιπλοκών, έτσι και στην περίπτωση της αποκατάστασης της μετεγχειρητικής κήλης υπάρχουν επιπλοκές, οι οποίες σχετίζονται είτε με την κλασική – ανοιχτή επέμβαση (συλλογή υγρού, αιμάτωμα, φλεγμονή, τραυματισμός νεύρων), είτε με την επείγουσα επέμβαση, λόγω περίσφιξης της κήλης.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι η εφαρμογή της λαπαροσκοπικής χειρουργικής έχει περιορίσει κατά πολύ και σχεδόν εξαλείψει τις τυχόν επιπλοκές, σε σχέση με τις παλαιότερες ανοιχτές χειρουργικές επεμβάσεις.